روتورهاي توربين هاي بخار تحت شرايط دما بالا – تنش بالا كار مي كنند. اين شرايط باعث مي گردد كه مكانيزم هاي تخريب مختلفي در حين بهره برداري فعال شده و روتور بمرور دچار زوال و افت خواص شود. به همين دليل حساسيت بالاي روتورها اطلاع از وضعيت متالورژيكي و عمر باقيمانده آنها-به ويژه براي روتورهايي كه 100000 ساعت از عمر كاري آنها سپري شده است – اهميت بسزايي دارد. در اين راستا براي جلوگيري از توقف هاي غير مترقبه و كاهش هزينه تعميرات از تكنولوژي برآورد عمر باقيمانده استفاده مي گردد . روشهاي مختلفي براي ارزيابي عمر باقيمانده تجهيزات نيروگاهي ارائه شده و به عرصه كاربرد و صنعت وارد شده اند. در اين مقاله با استفاده از تغييرات سختي، نتايج آزمون ها
ي غير مخرب، آناليز تنش روتور و داده هاي بهره برداري ، روتور دو واحد نيروگاهي به روشهاي محاسباتي و سختي سنجي مورد ارزيابي عمر باقيمانده قرار گرفت . آناليز تنش روتور در دو حالت پايدار و در هنگام روشن شدن واحد صورت گرفت . آناليز اجزاي محدود روتور كه اساس روش
محاسباتي است، اطلاع مناس بي از نقاط بحراني و ميزان تنش و دما در آن نقاط بدست مي دهد . روش محاسباتي در صورت استفاده از روابط مناسب، داده هاي دقيق بهره برداري و خواص اسمي مربوط به فولاد روتور، ارزيابي مناسبي از وضعيت روتور ارائه مي دهد . از سوي ديگر سختي فولاد روتور به مرور زمان كاهش م ي يابد . اندازه گيري دقيق مقدار كاهش سختي و انجام محاسبات لازم براي اطلاع از وضعيت كلي روتور روش مناسبي براي ارزيابي عمر باقيمانده است . نتايج آزمايشها و بررسي هاي صورت گرفته نشان دادند كه دو روتور از عمر باقيمانده مناسبي برخوردارند.
محسن مهدي زاده ، سيد حامد ميرابوالقاسمي ، بايرام نامي و پرويز فردنيا
كارشناس ارشد متالورژي، پژوهشگاه نيرو – مركز شيمي و مواد – گروه پژوهشي متالورژي
كارشناس ارشد مكانيك، دفتر فني توليد توانير
