اين مقاله به بررسي چگونگي مديريت و برنامه ريزي توان راكتيو در شبكه سراسري برق كشور مي پردازد. ارائه ساختاري براي بازار رقابتي توان راكتيو بدون توجه به ساختار بازار توان اكتيو امكان پذير نيست. در اين مقاله يك مدل متناسب با شرايط بازار توان اكتيو براي برنامه ريزي توان راكتيو و ايجاد هماهنگي بين بازار توان اكتيو و راكتيو ارائه مي شود. در اين مدل، برنامه ريزي توان راكتيو پس از برنامه ريزي توان اكتيو و با هدف حداقل كردن مجموع هزينه هاي تلفات توان اكتيو، هزينه سلب فرصت واحدهاي توليدي و هزينه هاي انحراف از برنامه ريزي توان اكتيو صورت مي پذيرد. محدوديت توليد و جذب توان راكتيو توسط منحني خطي شده توان اكتيو و راكتيو منظور مي گردد. در راستاي برنامه ريزي توان راكتيو در شبكه برق كشور به بررسي نحوه مديريت توان راكتيو در شبكه برق استان خوزستان با استفاده از روش پيشنهادي پرداخته خواهد شد، تا نشان داده شود كه مدل پيشنهادي تا چه اندازه قادر به بهبود پروفيل ولتاژ در سطح شبكه و كاهش تلفات توان اكتيو در كل سيستم خواهد بود. از الگوريتم بهينه سازي اجتماع ذرات جهت بهينه سازي مدل پيشنهادي استفاده شده است.