مهمترين مرحله توليد نيرو در نيروگاه ،مرحله اي است كه در آن انرژي حرارتي بخار به كار مكانيكي تبديل مي شود. اين امر توسط توربين در فرايند توليد صورت مي گيرد. با انبساط بخار در داخل توربين حرارت آن كم شده و اگر بخار به اندازه كافي گرم نشده باشد، موجب ميعان آن ميگردد كه براي توربين بسيار خطرناك است. به اين ترتيب وجود عنصري نظير سوپرهيتر كه افزايش درجة حرارت بخار ورودي به توربين را موجب مي شود اهميت مي يابد. در نيروگاه بعثت كه براي بررسي اين موضوع انتخاب شده است، سوپرهيتر شامل دو مرحله اوليه و ثانويه است. سوپرهيتر يكي از تجهيزات مهم بويلر است و به عنوان آخرين جزء توليد بخار در بويلر محسوب مي شود. بخار آب
پس از عبور از سوپرهيتر،وارد توربين مي گردد. مهمترين مساله اي كه در اين قسمت وجود دارد، تنظيم درجة حرارت بخار خروجي از سوپرهيتر مي باشد، زيرا كه پره هاي توربين براي درجة حرارت خاصي طراحي شده اند و افزايش دما باعث بروز تنش هاي حرارتي وايراد آسيب به آنها مي شود. از طرف ديگركاهش بيش از حد دماي بخار، باعث ميعان آن در داخل توربين شده و خوردگي و فرسايش پره هاي توربين را به دنبال دارد. لذا وجود يك سيستم كنترل مناسب و مطمئن در اين قسمت اهميت پيدا مي كند. روش هايي كه در حال حاضر در نيروگاههاي بخاري مورد استفاده قرار مي گيرند غالباً مبتني بر روش كنترل سري هستند و از آنجا كه تابع تبديل و ميزان تاخير در عملكرد سوپرهيتر، با توجه به ميزان بار متغير است، اين روش داراي نقاط ضعفي است كه به آنها اشاره خواهد شد. در اين مقاله يك روش فازي جهت تنظيم
كنترل كننده سري ارائه مي شود. از ويژگي هاي اين روش آنست كه با توجه به تغييرات بار، پارامترهاي كنترل كننده به صورت مناسبي تنظيم شده و عملكرد سيستم در حد مطلوب باقي مي ماند. در انتهاي مقاله كارآيي اين روش با توجه به مدلي كه براي سوپرهيتر نيروگاه بعثت بدست آمده، شبيه سازي شده ومورد ارزيابي قرار گرفته است.
حسن منصف – بهزادمشيري – داود رضايي
دانشكده فني دانشگاه تهران
مركز تكنولوژي نيرو
